Μια από τις βασικές αρμοδιότητες των Δήμων, η οποία πηγάζει από τον περί Δήμων Νόμο, είναι η αποκομιδή των οικιακών σκυβάλων και η εν γένει διαχείριση τους, καθώς επίσης η προστασία του περιβάλλοντος και η καλή εμφάνιση των Δήμων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι Δήμοι αναλαμβάνουν το φάσμα της διαχείρισης των οικιακών αποβλήτων, το οποίο περιλαμβάνει την περισυλλογή από πόρτα σε πόρτα των σκυβάλων των νοικοκυριών και των εμπορικών υποστατικών, των αποβλήτων κήπου και των διαφόρων ογκωδών αντικειμένων. Προς το σκοπό αυτό, κατά περιόδους, διοργανώνονται σχετικές εκστρατείες καθαριότητας. Επίσης, οι Δήμοι αναλαμβάνουν τον καθαρισμό των δημόσιων δρόμων και των δημόσιων ανοικτών κοινόχρηστων χώρων.

Ταυτόχρονα οι Δήμοι συνάπτουν συνεργασίες με οργανισμούς/φορείς που εκπροσωπούν εταιρείες στη βάση της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, όπως π.χ. τη συλλογή αποβλήτων συσκευασιών, ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, μπαταριών, πτωμάτων ζώων κ.α.

Σημαντική συνεισφορά στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας αποτελεί η αρμοδιότητα που έχουν 10 Δήμοι, η οποία έχει εκχωρηθεί από τον περί Τροφίμων (Έλεγχος και Πώληση) Νόμο, με βάση την οποία εφαρμόζονται προγράμματα επίσημου ελέγχου για την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων συγκεκριμένων κατηγοριών επιχειρήσεων τροφίμων. Ο Κοινοτικός Κανονισμός (ΕΚ) 852/2004 για την υγιεινή των τροφίμων είναι σχετικός.

Πέραν των πιο πάνω, η δράση των Δήμων επεκτείνεται και σε άλλους συναφείς τομείς της περιβαλλοντικής υγιεινής. Πιο συγκεκριμένα, οι Δήμοι επιλαμβάνονται της διερεύνησης παραπόνων/οχληριών και τη λήψη μέτρων προς επίλυση τους, τα οποία επηρεάζουν την υγεία, την ασφάλεια και τις ανέσεις των δημοτών. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, αναλαμβάνουν δράσεις για την καταπολέμηση επιβλαβών εντόμων και τρωκτικών (κουνούπια, κατσαρίδες, ψύλλοι, ποντικοί, κτλ), απαγόρευση διατήρησης ζώων και πτηνών κ.α.

Επιπρόσθετα οι Δήμοι έχουν την αρμοδιότητα για την εφαρμογή του περί Σκύλων Νόμου, του περί Δημοσίων Κολυμβητικών Δεξαμενών Νόμου, του περί της Ρύθμισης της Λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών Νόμου, ενώ παράλληλα συνεπικουρούν άλλες αρμόδιες υπηρεσίες του Κράτους αναφορικά με την εφαρμογή του περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του Καπνίσματος) Νόμου, του περί της Ποιότητας του Νερού Ανθρώπινης Κατανάλωσης (Παρακολούθηση και Έλεγχος) Νόμου κ.α.

Η Ένωση Δήμων, ως το συντονιστικό όργανο των Δήμων, συμμετέχει σε δημόσιες συζητήσεις και ακροάσεις για όλα τα πιο πάνω θέματα που οργανώνονται από το Τμήμα Περιβάλλοντος, την Επιτροπή Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, την Επίτροπο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Τμήμα Γεωργίας και από άλλες υπηρεσίες και εκφράζει τις απόψεις των Δήμων. Σε πολλές περιπτώσεις καλούμαστε από τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Περιβάλλοντος και Γεωργίας και Φυσικών Πόρων για να παραθέσουμε τις απόψεις μας για διάφορα θέματα, είτε αυτά αφορούν νομοσχέδια ή/και προτάσεις νόμου, είτε αυτεπάγγελτα θέματα στα πλαίσια του Κοινοβουλευτικού ελέγχου.

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ  ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΚΥΠΡΟΥ  

“ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΕΙΦΟΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ”

Κατά τη συνεδρία της που έγινε στις 12 Ιανουαρίου 2010, η Εκτελεστική Επιτροπή της Ένωσης Δήμων Κύπρου ενέκρινε τη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ «ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΕΙΦΟΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ».

Το κείμενο ετοιμάστηκε από την Ένωση Δήμων Κύπρου λαμβάνοντας καθοριστικά υπόψη σειρά διακηρύξεων και συμφωνιών των Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών πόλεων και συνάδει πλήρως με τις υποχρεώσεις της Κύπρου σε θέματα που αφορούν τον ευρύτερο τομέα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης.

Η πρωτοβουλία αυτή αναλήφθηκε γιατί η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αναλάβει όχι μόνο το μερίδιό της αλλά και αυξημένες υποχρεώσεις για την εφαρμογή πολιτικής για το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και την ενέργεια, τομείς που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα της ζωής στις πόλεις, αλλά και την οικονομική και κοινωνική μας ανάπτυξη.

Τα επικρατούντα μοντέλα αστικής ανάπτυξης έχουν φέρει ψηλά επίπεδα οικονομικής ευημερίας όχι, όμως, ψηλά επίπεδα ποιότητας ζωής. Έτσι, οι   αστικές περιοχές και οι κάτοικοί τους αντιμετωπίζουν μια σειρά από περιβαλλοντικές, πολιτιστικές, κοινωνικές, οικονομικές και διοικητικές προκλήσεις.

Οι προκλήσεις αυτές επιβάλλουν τη διαμόρφωση ενός οράματος για ένα αστικό μέλλον στα πλαίσια του οποίου θα μπορούν να επιτυγχάνονται, ταυτόχρονα, οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προσδοκίες των πολιτών.    Ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος, η Ευρωπαική Θεματική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον απαιτεί την καλύτερη διαχείριση των αστικών περιοχών μέσω της ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής διαχείρισης σε τοπικό επίπεδο.

Η Διακήρυξη αυτή έχει ως στόχο να ενθαρρύνει αλλά και συνδράμει τις δημοτικές αρχές στην υιοθέτηση συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων προτεραιότητας που μπορούν να υλοποιηθούν σε ένα σύντομο χρονικό ορίζοντα 3 ως 5 χρόνων, μέσω,

α) της υιοθέτησης δράσεων προσαρμοσμένων στις τοπικές πραγματικότητες και τις προτεραιότητες των πολιτών,

β) της διαμόρφωσης των ευρύτερων επιδιώξεων των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ανάληψη ευθυνών στα πλαίσια της επικείμενης αναδιάρθρωσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,  και

γ) της αποδοχής γενικότερων κοινών θέσεων που θα προωθούνται σε θέματα που άπτονται, κυρίως, της κρατικής εξουσίας.    Οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκονται, τώρα, στο επίκεντρο των προσπαθειών για ένα ουσιαστικό μετασχηματισμό του αστικού περιβάλλοντος.

Η τοπική αυτοδιοίκηση ασκείται σε ένα επίπεδο το οποίο βρίσκεται κοντά σε εκείνο στο οποίο τα προβλήματα είναι υπαρκτά για το δημότη, και  μοιράζεται την ευθύνη με το Κράτος για την επίλυσή τους, με την προώθηση αλλαγών στον τρόπο διαβίωσης και τα συστήματα παραγωγής, κατανάλωσης και χωροδομής.

Οι τοπικές κοινωνίες έχουν τόση ποικιλομορφία ώστε να μην υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο αειφορίας που να τις χαρακτηρίζει. Η γενική επιδίωξη είναι οι πόλεις να γίνουν τόποι στους οποίους οι άνθρωποι να θέλουν να ζουν και να εργάζονται σ’ αυτούς, τώρα και στο μέλλον. Αυτό σημαίνει να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της τωρινής αλλά και των μελλοντικών γενιών. Λαμβάνοντας καθοριστικά υπόψη τα πιο πάνω, όπως έχουν εκφραστεί σε σειρά διακηρύξεων και συμφωνιών των πόλεων σε Ευρωπαικό επίπεδο, επιδίωξη είναι να γίνουν οι πόλεις,

• περιβαλλοντικά ευαίσθητες – ενεργά επιδιώκοντας την ελαχιστοποίηση των κλιματικών αλλαγών, την προστασία του περιβάλλοντος, την ελαχιστοποίηση της δημιουργίας αποβλήτων, την αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την προστασία και βελτίωση της βιοποικιλότητας, την αειφόρο παραγωγή και κατανάλωση, την ενθάρρυνση περιβαλλοντικά ηπιότερων τρόπων ζωής, τις καθαρότερες γειτονιές,
• καλά σχεδιασμένες και κτισμένες – με ένα κτιστό περιβάλλον ψηλής ποιότητας που να προσφέρει μια αίσθηση του τόπου, δημόσιους και πράσινους χώρους που να είναι φιλικοί προς το χρήστη, ικανοποιητικό εύρος κατοικιών, κατάλληλο σχεδιασμό, ανθρώπινη κλίμακα, εφικτή πυκνότητα, ψηλής ποιότητας ευέλικτες κατοικίες με φιλικά υλικά και συσκευές, κτίρια και δημόσιους χώρους που προωθούν τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια, προσβασιμότητα σε δουλειές, και βασικές υπηρεσίες,
• με καλές συνδέσεις – με καλές επικοινωνίες και συγκοινωνίες, διάφορες μορφές διακίνησης που ευκολύνουν την αειφόρο κινητικότητα και αποθαρρύνουν τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων, κατάλληλες διευκολύνσεις για στάθμευση, ευρύτατα διαθέσιμες τηλεπικοινωνίες και προσβάσεις στο Internet, και καλή πρόσβαση σε περιφερειακά και διεθνή δίκτυα,
• καλά εξυπηρετούμενες – με εκπαιδευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες καθώς και υπηρεσίες δημόσιας υγείας που να είναι εύκολα προσβάσιμες σε όλους και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των δημοτών, και
• δίκαιες για όλους – αναγνωρίζοντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ατόμου, και υπηρετώντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα τόσο της σημερινής γενιάς όσο και των γενιών που θα έρθουν.

Οι στόχοι, οι επιδιώξεις και τα μέτρα της Διακήρυξης που αναφέρονται στο Παράρτημά της, επιλέγηκαν με βάση τα κριτήρια της αναγκαιότητας, της σχετικότητας,  της δυνατότητας ανάληψης ουσιαστικού ρόλου από μια τοπική αρχή, της ύπαρξης σωρείας πρακτικών υποδειγμάτων στη Ευρώπη για άντληση εμπειριών, και της συμβατότητας με Ευρωπαικά προγράμματα χρηματοδότησης.

Η συστηματική προώθηση της Διακήρυξης θα γίνει και οργανωμένα, στο επίπεδο της Ενωσης Δήμων Κύπρου, ιδιαίτερα για εκείνα τα συστατικά της που αφορούν ευρύτερα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, αλλά και, κυρίως, από τις ίδιες της τοπικές αρχές ή ομάδες από αυτές, ανάλογα με τη σχετικότητα του κάθε μέτρου καθώς και το βαθμό προτεραιότητάς του σε τοπικό επίπεδο.

Αναμφίβολα, η επιτυχία στην υλοποίηση μέτρων που επιδιώκουν τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών, στηρίζεται, σε σημαντικό βαθμό, στη δημιουργικότητα και τη δέσμευση των τοπικών κοινωνιών για πρόοδο και ευημερία.  Όμως,  για να είναι αποτελεσματική, η δράση σε τοπικό επίπεδο χρειάζεται ταυτόχρονα και την ενθάρρυνση και υποστήριξη του Κράτους, η οποία θα επιδιωχθεί ενεργά.

• Για τη Διακήρυξη πατήστε εδώ

 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ  ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΚΥΠΡΟΥ  

“ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΕΙΦΟΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ”

Κατά τη συνεδρία της που έγινε στις 12 Ιανουαρίου 2010, η Εκτελεστική Επιτροπή της Ένωσης Δήμων Κύπρου ενέκρινε τη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ «ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΕΙΦΟΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ».

Το κείμενο ετοιμάστηκε από την Ένωση Δήμων Κύπρου λαμβάνοντας καθοριστικά υπόψη σειρά διακηρύξεων και συμφωνιών των Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών πόλεων και συνάδει πλήρως με τις υποχρεώσεις της Κύπρου σε θέματα που αφορούν τον ευρύτερο τομέα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης.

Η πρωτοβουλία αυτή αναλήφθηκε γιατί η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αναλάβει όχι μόνο το μερίδιό της αλλά και αυξημένες υποχρεώσεις για την εφαρμογή πολιτικής για το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και την ενέργεια, τομείς που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα της ζωής στις πόλεις, αλλά και την οικονομική και κοινωνική μας ανάπτυξη.

Τα επικρατούντα μοντέλα αστικής ανάπτυξης έχουν φέρει ψηλά επίπεδα οικονομικής ευημερίας όχι, όμως, ψηλά επίπεδα ποιότητας ζωής. Έτσι, οι   αστικές περιοχές και οι κάτοικοί τους αντιμετωπίζουν μια σειρά από περιβαλλοντικές, πολιτιστικές, κοινωνικές, οικονομικές και διοικητικές προκλήσεις.

Οι προκλήσεις αυτές επιβάλλουν τη διαμόρφωση ενός οράματος για ένα αστικό μέλλον στα πλαίσια του οποίου θα μπορούν να επιτυγχάνονται, ταυτόχρονα, οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προσδοκίες των πολιτών.    Ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος, η Ευρωπαική Θεματική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον απαιτεί την καλύτερη διαχείριση των αστικών περιοχών μέσω της ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής διαχείρισης σε τοπικό επίπεδο.

Η Διακήρυξη αυτή έχει ως στόχο να ενθαρρύνει αλλά και συνδράμει τις δημοτικές αρχές στην υιοθέτηση συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων προτεραιότητας που μπορούν να υλοποιηθούν σε ένα σύντομο χρονικό ορίζοντα 3 ως 5 χρόνων, μέσω,

α) της υιοθέτησης δράσεων προσαρμοσμένων στις τοπικές πραγματικότητες και τις προτεραιότητες των πολιτών,

β) της διαμόρφωσης των ευρύτερων επιδιώξεων των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ανάληψη ευθυνών στα πλαίσια της επικείμενης αναδιάρθρωσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,  και

γ) της αποδοχής γενικότερων κοινών θέσεων που θα προωθούνται σε θέματα που άπτονται, κυρίως, της κρατικής εξουσίας.    Οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκονται, τώρα, στο επίκεντρο των προσπαθειών για ένα ουσιαστικό μετασχηματισμό του αστικού περιβάλλοντος.

Η τοπική αυτοδιοίκηση ασκείται σε ένα επίπεδο το οποίο βρίσκεται κοντά σε εκείνο στο οποίο τα προβλήματα είναι υπαρκτά για το δημότη, και  μοιράζεται την ευθύνη με το Κράτος για την επίλυσή τους, με την προώθηση αλλαγών στον τρόπο διαβίωσης και τα συστήματα παραγωγής, κατανάλωσης και χωροδομής.

Οι τοπικές κοινωνίες έχουν τόση ποικιλομορφία ώστε να μην υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο αειφορίας που να τις χαρακτηρίζει. Η γενική επιδίωξη είναι οι πόλεις να γίνουν τόποι στους οποίους οι άνθρωποι να θέλουν να ζουν και να εργάζονται σ’ αυτούς, τώρα και στο μέλλον. Αυτό σημαίνει να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της τωρινής αλλά και των μελλοντικών γενιών. Λαμβάνοντας καθοριστικά υπόψη τα πιο πάνω, όπως έχουν εκφραστεί σε σειρά διακηρύξεων και συμφωνιών των πόλεων σε Ευρωπαικό επίπεδο, επιδίωξη είναι να γίνουν οι πόλεις,

• περιβαλλοντικά ευαίσθητες – ενεργά επιδιώκοντας την ελαχιστοποίηση των κλιματικών αλλαγών, την προστασία του περιβάλλοντος, την ελαχιστοποίηση της δημιουργίας αποβλήτων, την αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την προστασία και βελτίωση της βιοποικιλότητας, την αειφόρο παραγωγή και κατανάλωση, την ενθάρρυνση περιβαλλοντικά ηπιότερων τρόπων ζωής, τις καθαρότερες γειτονιές,
• καλά σχεδιασμένες και κτισμένες – με ένα κτιστό περιβάλλον ψηλής ποιότητας που να προσφέρει μια αίσθηση του τόπου, δημόσιους και πράσινους χώρους που να είναι φιλικοί προς το χρήστη, ικανοποιητικό εύρος κατοικιών, κατάλληλο σχεδιασμό, ανθρώπινη κλίμακα, εφικτή πυκνότητα, ψηλής ποιότητας ευέλικτες κατοικίες με φιλικά υλικά και συσκευές, κτίρια και δημόσιους χώρους που προωθούν τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια, προσβασιμότητα σε δουλειές, και βασικές υπηρεσίες,
• με καλές συνδέσεις – με καλές επικοινωνίες και συγκοινωνίες, διάφορες μορφές διακίνησης που ευκολύνουν την αειφόρο κινητικότητα και αποθαρρύνουν τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων, κατάλληλες διευκολύνσεις για στάθμευση, ευρύτατα διαθέσιμες τηλεπικοινωνίες και προσβάσεις στο Internet, και καλή πρόσβαση σε περιφερειακά και διεθνή δίκτυα,
• καλά εξυπηρετούμενες – με εκπαιδευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες καθώς και υπηρεσίες δημόσιας υγείας που να είναι εύκολα προσβάσιμες σε όλους και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των δημοτών, και
• δίκαιες για όλους – αναγνωρίζοντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ατόμου, και υπηρετώντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα τόσο της σημερινής γενιάς όσο και των γενιών που θα έρθουν.

Οι στόχοι, οι επιδιώξεις και τα μέτρα της Διακήρυξης που αναφέρονται στο Παράρτημά της, επιλέγηκαν με βάση τα κριτήρια της αναγκαιότητας, της σχετικότητας,  της δυνατότητας ανάληψης ουσιαστικού ρόλου από μια τοπική αρχή, της ύπαρξης σωρείας πρακτικών υποδειγμάτων στη Ευρώπη για άντληση εμπειριών, και της συμβατότητας με Ευρωπαικά προγράμματα χρηματοδότησης.

Η συστηματική προώθηση της Διακήρυξης θα γίνει και οργανωμένα, στο επίπεδο της Ενωσης Δήμων Κύπρου, ιδιαίτερα για εκείνα τα συστατικά της που αφορούν ευρύτερα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, αλλά και, κυρίως, από τις ίδιες της τοπικές αρχές ή ομάδες από αυτές, ανάλογα με τη σχετικότητα του κάθε μέτρου καθώς και το βαθμό προτεραιότητάς του σε τοπικό επίπεδο.

Αναμφίβολα, η επιτυχία στην υλοποίηση μέτρων που επιδιώκουν τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών, στηρίζεται, σε σημαντικό βαθμό, στη δημιουργικότητα και τη δέσμευση των τοπικών κοινωνιών για πρόοδο και ευημερία.  Όμως,  για να είναι αποτελεσματική, η δράση σε τοπικό επίπεδο χρειάζεται ταυτόχρονα και την ενθάρρυνση και υποστήριξη του Κράτους, η οποία θα επιδιωχθεί ενεργά.

• Για τη Διακήρυξη πατήστε εδώ