Κατά την 9η Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής Πόλεων και Περιφερειών , η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μασσαλία στις 3 & 4 Μαρτίου 2022, Τοπικοί και Περιφερειακοί ηγέτες από όλη την Ευρώπη ένωσαν τη φωνή τους σε μια συγκινητική εναρκτήρια παρουσίαση αφιερωμένη στην Ουκρανία, δηλώνοντας τρανταχτά την υποστήριξή τους στην Ουκρανία και καταδίκασαν τις ενέργειες της Ρωσίας. Επιπλέον δεσμεύτηκαν να στηρίξουν τον ουκρανικό λαό. Ο επείγων χαρακτήρας της κατάστασης υπογραμμίστηκε, σε απευθείας κλήση από το Κίεβο, από την Ουκρανική Ένωση Επαρχιακών και Περιφερειακών Συμβουλίων, η οποία ζήτησε ανθρωπιστική βοήθεια «τώρα, όχι σε 10 ή 20 ημέρες».
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και Κυβερνήτης της Ελληνικής Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, καταδίκασε τις ενέργειες της Ρωσικής κυβέρνησης και χαρακτήρισε την κατάσταση στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ ως μια «ανθρώπινη τραγωδία που προκλήθηκε από εισβολή, με εντολή ενός αδίστακτου καθεστώτος που έχει χάσει την αίσθηση της πραγματικότητας. Ένα καθεστώς που φοβάται. Φοβάται τη δημοκρατία. Φοβάται την ελευθερία. Αυτή είναι η στιγμή να σταθούμε ως ένα με την Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό».
Η Σύνοδος Κορυφής υιοθέτησε το Μανιφέστο της Μασσαλίας το οποίο εκθέτει τα αιτήματά των ΤΠΑ να τεθούν οι πολίτες στην καρδιά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές αποτελούν τους θεμέλιους λίθους της δημοκρατίας στην Ευρώπη και η σύνοδος κορυφής της Μασσαλίας σηματοδότησε την προσπάθειά των ΤΠΑ να αναγνωριστούν ως μέρος του δημοκρατικού ιστού της ΕΕ. Το Μανιφέστο της Μασσαλίας είναι ένα κάλεσμα προς τους ηγέτες της Ευρώπης να ακούσουν τις φωνές των εκατομμυρίων πολιτικών που έχουν εκλεγεί σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε ολόκληρη την ΕΕ, οι οποίοι έχουν δεσμευτεί να φέρουν την Ευρώπη πιο κοντά στους ανθρώπους. Αποτελεί δε συμπλήρωμα της συνεισφοράς της ΕΕτΠ στις διεργασίες της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
Κατά τη σύνοδο ο Πρόεδρος της ΕΕτΠ απένειμε τον τίτλο του «επίτιμου μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στον Δήμαρχο του Κιέβου, κ Vitali Klitschko, ο οποίος ενώθηκε διαδικτυακά με τη σύνοδο. Ανακοινώννοτας την απονομή του επίτιμου τίτλου ο κ Τζιτζικώστας δήλωσε: «Τρεις χιλιάδες άνθρωποι στη Μασσαλία και 1,2 εκατομμύρια περιφερειακοί και τοπικοί ηγέτες της ΕΕ, στέκονται στο πλευρό της Ουκρανίας και κατά της εισβολής της Ρωσίας.» Υπογράμμισε ότι οι Ευρωπαίοι είναι ενωμένοι και έτοιμοι για να βοηθήσουν τους γείτονές τους, να αντιμετωπίσουν την κλιματική έκτακτη ανάγκη, να πολεμήσουν τον εξτρεμισμό και να προωθήσουν την εδαφική συνοχή. Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, αναφέρθηκε στο Μανιφέστο της Μασσαλίας το οποίο καλεί για μια Ευρώπη που προστατεύει και βελτιώνει τις ζωές των ευρωπαίων πολιτών και υπογραμμίζει ότι είναι καιρός για μια ισχυρότερη δημοκρατία της ΕΕ που βάζει τους ανθρώπους σε κάθε περιοχή, πόλη και χωριό της Ευρώπης στην καρδιά της.
Κατά τη δεύτερη ημέρα της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής των Περιφερειών και των Πόλεων, Τοπικοί, Περιφερειακοί και Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν μεταξύ άλλων την ανάγκη και τις δυνατότητες να ενισχυθεί η πολυεπίπεδη δημοκρατία μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία στην ψηφιακή εποχή. Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, η Ευρωπαία Επίτροπος για την Καινοτομία, την Έρευνα, τον Πολιτισμό, την Εκπαίδευση και τη Νεολαία, κα Mariya Gabriel, είπε ότι η συμμετοχή των πολιτών αποτελεί βασικό στοιχείο της ενεργού δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας ότι «Όταν επενδύουμε στη δημοκρατία, επενδύουμε στις πόλεις και τις περιφέρειές μας, διασφαλίζοντας ότι όλοι μπορούν να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων. Αυτό είναι το κλειδί για τους νέους. Το 2022 είναι το Ευρωπαϊκό έτος της νεολαίας. Έχει να κάνει με τη διασφάλιση της συμμετοχής των νέων στην κοινωνία και τη δημοκρατία μας. Θέλουμε να συνδέσουμε τους νέους για να συνδεθούν με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής».
Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Εμανουέλ Μακρόν, του οποίου η ομιλία εκφωνήθηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, έστειλε το μήνυμα προς του Τοπικούς και Περιφερειακούς ηγέτες ότι : «Σε μια εποχή που η Γαλλία και η Ευρώπη λαμβάνουν αποφάσεις αποφασιστικής υποστήριξης και τεράστιων κυρώσεων, γνωρίζω ότι τα ευρωπαϊκά εδάφη επιδεικνύουν την ίδια δύναμη. Την ίδια ενότητα. Είστε εσείς, που μεταφέρετε μέσα από τα εδάφη μας, αυτές τις αξίες που είναι συστατικές της Ευρώπης μας, αυτές που μας κάνουν δύναμη ειρήνης, δύναμη στην υπηρεσία της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Μαζί δείχνουμε τα καλύτερα πρόσωπα της Ευρώπης. Μια εις βάθος ενωμένη, δίκαιη, δημοκρατική Ευρώπη.
Τη σύνοδο προσφώνησε και η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κα Roberta Metsola, τονίζοντας ότι ‘ Οι περιφέρειες και οι πόλεις είναι η καρδιά της Ένωσής μας. Υπάρχει σαφής ρόλος για τις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι οι θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου είναι παρόντες στην την καθημερινή ζωή των πολιτών της ΕΕ. Γνωρίζουμε πόσο σημαντικοί είναι οι τοπικοί δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες για την προώθηση και τη φροντίδα του κοινού μας έργου, των κοινών μας αξιών και αρχών. Δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε στον εφησυχασμό. Πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση. Το Ευρωπαϊκό Σώμα της Δημοκρατίας είναι πολύτιμο και θα το προστατεύσουμε».
Ενδιάμεσα στις συνόδους ολομέλειας πραγματοποιήθηκαν παράλληλες θεματικές συνεδριάσεις στρογγυλής τράπεζας πάνω σε εννέα καίρια θέματα/προτεραιότητες της ΕΕ,
1.Εξωτερικές σχέσεις: Δύο συζητήσεις, μία με θέμα Μια ανανεωμένη μεσογειακή εταιρική σχέση και η δεύτερη με θέμα τη διεύρυνση της ΕΕ τόνισαν τη σημασία της δημιουργίας μακροπρόθεσμων σχέσεων με πόλεις και περιφέρειες των γειτόνων της ΕΕ, όπως στην περίπτωση της Μεσογείου και της Ουκρανίας, , με ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση και ενδυνάμωση των προσπαθειών «από κάτω προς τα πάνω» (bottom-up approach) για τη βελτίωση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της τοπικής δημοκρατίας εντός και εκτός της ΕΕ.
2.Υγεία: Η συζήτηση με θέμα «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην υγεία» κατέληξε σε γενική συμφωνία, βασιζόμενη στην εμπειρία της πανδημίας COVID-19, ότι θα πρέπει να δοθούν στην ΕΕ μεγαλύτερες εξουσίες ώστε να διασφαλιστεί ότι η Ένωση θα είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μια μελλοντική κρίση.
3. Οικονομία: Η Συζήτηση για την οικονομία συγκεντρώθηκε στο θέμα «Πόλεις, περιφέρειες και σχέδια ανάκαμψης» που έθεσε υπό εξέταση το πακέτο οικονομικής ανάκαμψης που συνέταξε η ΕΕ λόγω της πανδημίας. Η συζήτηση κατέληξε στο ότι για να είναι επιτυχής η ανάκαμψη, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερος λόγος και ρόλος στις πόλεις και τις περιφέρειες .
4. Ψηφιακό: Η συζήτηση για το ψηφιακό μέλλον της ΕΕ, με κύριο θέμα «Ψηφιακά δημιουργήματα ανθεκτικών κοινοτήτων» κατέληξε στο μήνυμα ότι τα ψηφιακά ζητήματα θα πρέπει να γίνουν αποδεκτά ως μια νέα διάσταση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής, παράλληλα και με ίση απήχηση με την κοινωνική, περιφερειακή και εδαφική συνοχή.
5. Κλίμα: Η Συζήτηση για τα κλιματικά συγκεντρώθηκε γύρω από το θέμα “Πρόβλεψη, πρόληψη, προσαρμογή: Εδάφη και κλιματικοί κίνδυνοι”. Η Συζήτηση μεταξύ άλλων κατέληξε στο κοινό συμπέρασμα ότι οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο ρόλο στο σχεδιασμό και την εφαρμογή κοινωνικών, κλιματικών, περιβαλλοντικών, ενεργειακών και ψηφιακών πολιτικών , ιδιαίτερα σε τομείς που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους. Παράλληλα έγιναν εκκλήσεις να δοθεί στις περιφέρειες και τις πόλεις άμεση πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ.
6. Εδαφική ανάπτυξη: Η συζήτηση για την Εδαφική Ανάπτυξη κατέληξε στην άποψη ότι οι αλλαγές και οι προκλήσεις που συνδέονται με τη δημογραφία, τη συνδεσιμότητα, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και τις ανισότητες μεταξύ πόλης και υπαίθρου οδηγούν την εμφάνιση νέων μοντέλων ανάπτυξης στην Ευρώπη τα οποία χρήζουν μελέτης, έρευνας και απαιτούν τη συμμετοχή των ΤΠΑ στη διαδικασία.
7. Αγροτική ΕΕ: Σε μια συνεδρία αφιερωμένη στις προσπάθειες της ΕΕ να στηρίξει μια αγροτική αναζωογόνηση, οι ομιλητές τόνισαν τις βασικές αλλαγές που απαιτούνται για την αναζωογόνηση των αγροτικών κοινοτήτων και τη μείωση του χάσματος μεταξύ πόλης και υπαίθρου.
8. Παραμεθόριες περιοχές: Κατά τη συζήτηση με τίτλο «Διασυνοριακή συνεργασία έως το 2050», παρουσιάσθηκε μια μακροπρόθεσμη εικόνα του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν οι παραμεθόριες περιοχές της ΕΕ και εντοπίστηκαν διάφορα εμπόδια τα οποία η ΕΕ πρέπει να εργαστεί για να άρει για την επιτυχία της πολιτικής αυτής.
Στην 9η Διάσκεψη Κορυφής των Δήμων και των Περιφερειών της ΕΕτΠ την Κυπριακή Αντιπροσωπεία αποτέλεσαν: η Επικεφαλής, κα Ελένη Λουκαΐδου, Δημοτικός Σύμβουλος Λευκωσίας, και τα μέλη κκ. Νίκος Αναστασίου, Δήμαρχος Κάτω Πολεμιδιών, Άντρος Καραγιάννης, Δήμαρχος Δερύνειας, Δώρος Αντωνίου Αββάς, Δήμαρχος Μέσα Γειτονιάς, Λούης Κουμενίδης, Πρόεδρος Κοινοτικού Συμβουλίου Κάτω Λευκάρων, και Χριστάκης Μελετιές, Πρόεδρος Κοινοτικού ΣυμβουλίουΚοκκινοτριμιθιάς.
****************
Η Διάσκεψη Κορυφής των Δήμων και των Περιφερειών διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και την χώρα που έχει την Προεδρεία της ΕΕ, για να συζητηθούν οι μελλοντικές προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Διάσκεψη αποτέλεσε μια υβριδική εκδήλωση με τη δυνατότητα δια ζώσης και εξ αποστάσεως συμμετοχής.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών είναι ένα από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με εκπροσώπηση από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές των χωρών μελών της ΕΕ. Συγκροτήθηκε το 1994, έχει συμβουλευτικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ και τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα υποχρεούνται να ζητούν τις απόψεις της σε όλα τα θέματα που αφορούν, επηρεάζουν ή/και υλοποιούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Απαρτίζεται από 329 μέλη που κατέχουν τοπικά η περιφερειακά αιρετά αξιώματα. Το σώμα πραγματοποιεί 6 συνόδους ολομέλειας το χρόνο και συνέρχεται σε μικρότερα σχήματα θεματικών επιτροπών που καλύπτουν τους πιο κάτω τομείς: Ιθαγένεια, Διακυβέρνηση, Θεσμικές και Εξωτερικές Υποθέσεις (CIVEX), Φυσικοί Πόροι (NAT), Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, ενέργεια (ENVE), Πολιτική Εδαφικής Συνοχής και του Προϋπολογισμού της ΕΕ (COTER), Οικονομική Πολιτική (ECON), και Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Απασχόληση, Έρευνα και Πολιτισμός (SEDEC).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ενεργεί ως η φωνή των τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ στη διαδικασία χάραξης Ευρωπαϊκών πολιτικών και του νομοθετικού έργου της ΕΕ.
****************
Ένωση Δήμων Κύπρου
Γραφείο Βρυξελλών
Σάββατο, 5 Μαρτίου 2022